4 Mayıs 2009 Pazartesi

Aşk ve Gurur - Jane Austen - 27.04.2009


Kitap: Aşk ve Gurur
Yazar: Jane Austen
Yer: Cafe Celementine
Sunucu: Ayse
Katılımcılar: Ayşen, Aysun, Aycan, Belkis, Billur, Bilgen, Gülden, Gülda, Peyman, Reyhan, Nur, Yonca


.....................................................................................


'' Dünyaca kabul edilmiş bir gerçektir, hali vakti yerinde olan her bekar erkeğin mutlaka bir eşe ihtiyacı vardır. ''






.....................................................................................

My name is Elizabeth,
But my friends call me Lizzy,
I am daughter of Mr & Mrs Bennet,
I am the second eldest of 5 girls,
But I am not yet one and twenty!..
THIS IS;
My story through the eyes of Jane Austen,
This is, Pride and Prejudice!..

And the story Begins!.......

.....................................................................................

19yy sonlarında yazılmış olan bu dönem kitabı,

Neden kadınları heyecanlandırırda erkekleri deli eder?
Bu kitap Neden basit bir aşk hikayesi olarak değerlendirilir?
Neden kadınlar hayatları boyunca Mr. Darcy gibi bir eş arar?
Neden erkekler Mr. Darcy'den bu kadar nefret eder?
Neden, Neden, Neden ?

Bütün Nedenleri bir kenara bırakalım ve bu kitaba farklı bir açıdan bakmaya çalışalım. Bu kitap yazılmaya başlamadan önce İngiltere büyük bir değişim içine girmeye başlamıştır. Kitap yazılır ve revize edilirken de bu değişim devam etmektedir.

.....................................................................................

A. KITAP ÖNCESİ İNGİLTERE:

Charles I (1600-1649)
* " Divine Rights of Kings " (Mutlak Güç) destekcisi. Kral hiçbir dünyevi güce boyuneğmez ve gücünü Allahtan alır ve Allahın arzusu ile yönetir.

* Mutlak gücün destekcisi olduğu için İngiltere parlementosu ile iktidar mücadelesine girer.

* Parlementoya danışmadan birçok karar alır, halkın ve parlementonun karşı olmasına rağmen fransız katolik bir prenses ile evlenir, zorla vergi toplar ve dini reformlar yapmaya çalışır.

* Sonuç olarak zorla parlemento ve askeri güç ile tahtan indirilir ve idam edilir.


King James II (1633-1701)
* Zamanın kralı , parlemento ve asker işbirliği ile tahtan indirilmiştir.

* Bu ihtilale " Glorious Revolution 1688 " denir çünkü çok sessiz ve kansız olmuştur.

* " Divine Rights of King " ögretisi terk edilir, İngiltere hanedanının son katolik kralıdır ve bu ihtilal ile birlikte protestanlara kapı açılır, modern demokratik İngiltere parlementosunun tohumları atılır, " Bill of Rights " (Insan Hakları Beyannamesi) doğar ve bundan sonra kraliyet mutlak gücü elinde tutamıyacaktır.


Amerikan İhtilali (1775-1783)

* Kuzey Amerikadaki 13 koloni, İngilteredeki yönetimi ve monarşiyi red eder ve bağımsızlıklarını ilan eder.

* 13 eyalet birleşerek " Decleration of Independance " (Bağımsızlık Bildirgesi) yayınlar. Kısaca bu bildirge: 13 Amerikan kolonisinin bağımsız birer eyalet ve İngiltereye bağlı olmadıklarını beyan eder.

* 8 yıl süren savaşlardan sonra bağımsız bir ülke " United States of America " doğar.

** Amerikan ihtilalinde Jane Austen dünyaya gelir.

B. KİTAP YAZILIRKEN INGİLTERE (1796-1797)

Fransız İhtilali (1789-1799)

* Fransız ihtilali ile İngiltere yine değişim tehtidi ile yüzleşir.

* Bu ayaklanma Fransa için politik ve sosyal bir değişimdir.
* Fransızlar bu ihtilale kaba karşı koymuş ve güçlenmekte olan orta sınıfı küçümsemiştir. Değişim iki yolla olur ya kanlı yada aşamalı evrimle. Fransız aristokratlar bunu kanlı gecirmiş ve takribi 1600 aristokrat giyotinden geçmiştir.

* İngilizler, Fransızların yaşadığını yaşamamak için harakete geçer ve yükselmekte olan orta sınıfın isteklerine uyum sağlar.

* Eski düşünce yapısını ve değerleri yıkılır ve sınıflar arası geçişe izin verilır.

* İngiltere sosyal değişim yanı sıra ekonomik değişimde yaşıyordu. Güç toprak sahiplerinden (aristokratlardan) sanayiciye, tüccarlara, bankayacıya ve üreticiye (orta sınıf)kayıyordu.

** Bu dönemde Jane Austen daha 21 yaşında " Aşk ve Gurur " (Pride and Prejudice) yazmaya başlar. Kitabın ilk ismi " İlk izlenimler " (First İmpressions) dir ancak kitabı revize ederken döneme uygun olarak ismini " Aşk ve Gurur " (Pride and Prejudice) değiştirmiştir.


C. KİTAP REVİZE EDİLİRKEN İNGİLTERE (1811-1812)

Napolyon Savaşları (1803-1815)


* Fransız ihtilali (1789) bu savaşları tetikler.

* Napolyon ve Fransız hanedanı arasındaki çekişmedir.

* Fransız imparatorluğuna karşı savaşan ve sürekli değişen mualif ülkeler olmuştur.

* İngiltere ile sürekli savaşmıştır. Fransa çok çabuk yükselmiş ancak 1812 de Rusya fetih denemesi çok büyük bir yenilgi ile sonuçlanmış ve çökme devrine girmiştir.

George III (1738-1820)


* Kitap revize edilirken dönemin kralıdır.

* Aklı dengesi yerinde olmadığı için oğlu George IV yerine vekil olmuştur.





George IV (1811-1820)


* Babası George III ölene kadar (1820) saltanat vekili olarak hüküm sürmüştür.


* Vekil olduğu dönem 9 yıl gibi çok kısa bir süredir ve döneme "Regency Period" (Zarafet Dönemi) denmiştir.

* Bi önceki dönem Georgian/Barok dönemi çok cavcavlı ve şaşatalı bir dönemdir. Peruklar, takmak bıyıklar, yüzlerde pudralar.... hakimdir. Zarafet Dönemi ise tam tersi daha sade ve zarif bir dönemdir.

1812 Savası (1812-1814)

* Amerika ve İngiltere savaşı olarakta bilinir.

* Bu dönemde İngiltere Fransa ile savaştadır. İngiltere, Fransa ve Amerika arasındaki ticareti engellemeye çalışır, Amerika vatandaşı İngilizleri zorla askere alır ve Amerika'yı zayıflatmak için Kızılderililere silah yardımı yapar.

* Savaş İki yıl sürer ve sonucunda İngiltere yenilgiye uğrar. Amerikanın, İngilizlere karşı kazandığı ikinci büyük zaferdir.

.....................................................................................


Tüm bu gelişen olaylar İngiltere'de Sosyal ve Ekonomik değişimlere sebep olmuştur. İngiltere Zanaatkarlıktan endüstriyel devrime doğru hızla yol almıştır. Orta sınıf gün geçtikçe güçlenmiştir(tüccar, doktor, bankacı, fabrikatör vb.). 1800'de başlıyan Endüstriyel devrim İngilizlerin hayatlarını değiştirdi. Teknoloji, ticareti ve üretimi kolaylaştırmış ve daha karlı bir hale getirmiştir. Orta sınıf, zenginleştikce aristokratların bir parçası olmak istemiş ve zenginliklerini büyük topraklar alarak ve modaya uygun giyinerek sergilemeye başlamışlardır.

.....................................................................................

JANE AUSTEN (1775-1817)



* 1775'de İngilterenin güneyinde Steventon, Hamshire'da doğdu.

* Annesi Cassandra Oxford eğitimli bir babanın kızı, babası William George'da Oxford eğitimli bir rahipdi.

* Babasını 300 kişilik bir cemaati vardı ancak rahiplikten geliri iyi olmadığı için öğretmenlikte yapmıştır.

* Altı erkek ve bir kız kardesi vardır. Kendisi sekiz kardeşin yedincisidir.

* Zamanı için iyi eğitimli sayılırdı. Babasının öğretmenlik yapması eğitimini kolaylaştırmıştır. Babası her zaman okumasına ve yazmasına destek vermiştir. Geçmiş döneme ait çok kitap okurdu ve kısa hikayeler yazardı. Yazdığı hikaleri yüksek sesle ailesine okurdu.

* Jane Austen , orta sınıfın para kaygılarını kendi ailesi içinde hep yaşamıştır. Babası erkek çocuklarından yanlızca birini Oxford'da okutabilmştir. Jane'in iyi bir çeyizi yoktu ve mirasıda kayda değer değildi.

* Bu kitabı ilk yazmaya başladığında 21 yaşındaydı ve yaşadığı kasabadan başka biryeri görmemişti. Babası kitabın ilk halini bir yayınevine götürdüysede olumlu bir yanıt alamamıştır.

Tom Lefroy
* Bu dönemde kasabalarına halasını ziyarete gelen Tom Lefroy ile tanışır. Tom hukuk öğrencisidir ve hiçbir geliri yoktur. Gençler birbirlerine aşık olur ancak aileler gençleri ayırır.

* 1801'de babası rahiplikten emekli olunca Bath taşınırlar. Bath büyük ve modern bir şehirdir ve Jane burda tiyatrolara ve danslara gitmeye başlar. İnsanlarla tanışır ve insan davranışlarını gözlemlemeye başlar.


Harris Bigg Wither
* Bu dönemde, 27 yaşında iken ilk ve tek evlenme teklifini Harris Bigg Wither'den alır. Teklifi kabul etmesine rağmen bi sonraki gün teklifi geri çevirir çünkü aşık değildir.

* 1809'da babası öldükten sonra annesi ve kızkardeşi ile Chawton'a taşınır ve en verimli dönemine girer.
* İlk önce " Sense and Sensibility " (Akıl ve Tutku) 1811 basılır ve iyi tepkiler alır. Bundan güç bulan Austen, Aşk ve Gurur'u revize etmeye başlar. 1813 yılında 38 yaşındayken ikinci kitabı Aşk ve Gurur basılır. Toplam 1500 adet kopyası satılır. Kitabın telif hakkını 110pound (bugünkü değeri 8800Usd) satar. Yayınevi ilk baskıdan 450pound (bugünkü değeri 36.000Usd)kazanır. Zamanın birçok bayan yazarı gibi oda gerçek ismini kulanamaz. Hayatta iken dört kitabı daha basılır. 1814'de Mansfield Park ve 1816'da Emma.

* Hiçbir zaman sağlıgı çok iyi olmamıştır ve ablası Casandra'nın kollarında 1817'de 42 yaşında ölür.

* Ölümünden sonra 1818'de Northanger Abbey ve Persuasion kitapları basılır. Son iki kitabında gerçek ismi basılır.

.....................................................................................

HIKAYE



Londranın 80km dışında Herfordshire'da Netherfield Park malikanesine Mr. Bingley'in taşınması ile öykümüz başlar. Mr. Bingley'in çok yakınında Longbourn mülkünde de Bennet ailesi yaşar ve Mr. Bingley'in bekar olması Mrs. Bennet'in beş bekar kızı için büyük bir potansiyeldir. Bu öykü bir toplumun başarı öyküsüdür ve üst tabakaya atlama başarısıdır. Bu atlama evlilik ile olur, evlilik araç olarak kullanılır. Gurur ve ilk izlenimlerin aslında insanı nasıl önyargılı davranabileceğini gösterir.

Öykümüzde 4 evlilik olur:
1.) Elizabeth Bennet - Mr. Darcy
2.) Jane Bennet - Mr. Bingley
3.) Lydia Bennet- Mr. Wickham
4.) Charlotte Lucas - Mr. Collins

Kitapda herkes istediğini elde eder:
1.) Mrs. Bennet 3 kızını evlendirir.
2.) Jane iyi huylu ve Elizabeth saygı duyup sevebileceği bir kocaya sahip olur.
3.) Lydia sokaklara düşmekten kurtulur ve sevdiği bir adamla evlenir.
4.) Mr. Wickham'ın askerlikte ve sosyal ilişkilerde statüsü yükselir.
5.) Charlotte ev, güvence ve evliğe Collin sayesinde ulaşır.
6.) Elizabeth'in Mr. Darcy ile olan evliliği kuzeni Mr. Collin'in statüsünüde yülseltir.


TEMALAR :

A) Sosyal Hiyearşi - Romanda sınıf heryerdedir ve eleştirilir. Bi kaç örnek vermek gerekirse: Lady Catherine eski aristokrasiyi temsil ediyor. Darcy, aileden geçen büyük topraklara sahip bir asildir. Mr & Mrs. Bingley'in babası servetini ticaretten kazanmış olup aristokrasi içine paraları ile girmişlerdir. Mr. Colin eğitimli bir rahiptir ama parası yoktur ve sosyal sınıflamada en alt sıradadır.

B) Sosyal Değişim - Değişime güzel bi kaç örnek: Lady Catherine'in, Elizabeth'in evine kadar gelip Darcy ile evlenmemesine ikna etmeye çalışması. Eskiden olsa uşaklarından birini gönderip Elizabeth'i ayağına getittirirdi. Darcy , Wickham'ı bulmak için Londra'ya kendi gitti. Eskiden olsa adamlarını gönderir ve zorla Wickham'ı getittirirdi. Mr. Colin'in gidip kendini Darcy'e tanıtması. Eskiden olsa böyle bir davranış düşünülemezdi.

C) Dedikodu - Zamanın sofistike bir iletişim sistemi idi. Telefon olmadığı için insanlar birbirleri dedikodu ile takip ediyordu.

D) Kişisel Evrim - Kitapta neredeyse tüm karakterler kişisel evrimlerini yaşar. Darcy başta kendini çok ciddiye alır ve ilk evlenme teklifinde net olarak iki dünya çatışması görülür. Sonunda hatasını anlar ve ikinci evlenme teklifinde kendi kafasındaki statü, aile ve para kavramlarını siler. Kendi egosunun üstüne geçer ve kendisinin bile herkesten üstün olmadığını kabul eder. Elizabeth'in evrimi Pemberly'i ziyareti ile başlar. Ziyareti aslında onun acısını artırır. Ailesinin kaba davranışları ve kendi mirası ve aslında Darcy'nin önceden ailesi hakkında söylediklerinin gerçek olması ama aslında bu gerçeği ondan duyması guruna dokunmuştur. Bi anda Elizabeth'in kibri tevazuya dönüşür çünkü kendisinin ve ailesinin statüsünün yükselme olanağı vardır.

E) Gurur - İnsanın gururu olayların doğruluğunu görmeyi engeller. Gurur Darcy ve Elizabeth'in önündeki en büyük engeldir. Örnek vermek gerekirse, Elizabeth'in gururu sağduyusunu gölgeler ve Wickham'ın Darcy hakkındaki hikayesine inanır.

F) Aşk - İngiliz edebiyatının en önemli aşk romanlarından biridir. Birleşmeden önce önlerine birçok engel çıkar ve birleşmek için bu engelleri aşmak zorundadırlar.

G) İtibar - Bir kadının itibarı önemlidir ve davranışları belli başlıdır. Benimsenen davranışların dışına çıkıldığında toplumdan dışlanırlar. Bi kaç örnek verkmek gerekirse, Elizabeth'in tek başına Bingley'in malikanesine hasta kardeşi Jane ziyarete gitmesi ve Lydia'nın aşkı için kaçması.

H) Seyahat - Birçok olay iç mekanda geçer. Seyahatlar kısa yada uzun olsada romana bir değişim getirir. Elizabeth'in Collin/Charlotte evlerine seyahati, Darcy'in evlenme teklifini getirir. Elizabeth'in Pemberley'e seyahati, Darcy'e olan duygularını netleştirir.

SEMBOLLER :

Pemberley romandaki en belirgin semboldür. Elizabeth'in köprüyü geçerken Darcy'e rastlaması yanlış anlamaları geride bırakıp sınıf ve önyargılara perde çekmesini temsil eder. Malikanenin haşmeti aslında Darcy'in karakterini sembolize eder. Sade ama görkemlidir.

Elizabeth, algılama yeteneği kuvvetli olduğu için gözleri ile karakterize edilir ve gözler aslında semboliktir.

KARAKTERLER:

Darcy Kimler Oynadı?



Elizabeth Kimler Oynadı?




Mr. Bennet - Taşra beyefendisi ve evliliğinde mutlu değildir. Ailenin günlük hayatlarıyla pek ilgilenmez. Sosyal aktivitilere katılmaz ve genelde kütüphanesinde yaşar. Kitapdaki karakterlerden en hareketsizidir. Başkalarının zayıflığını alaya alır ve kendi eksikliklerini dile getirmez. Karısı ve kızları için sağlam finansal bir gelecek sağlıyamamıştır.

Mrs. Bennet - İstediğini utanmadan elde etmeye çalışır, haraketleri kaba ve saldırgandır. Genelde kocası hiçbir konuda yardım etmediği için odak noktası kızlarıdır. Doğru veya yanlış düşündüklerini herkesin ortasında paylaşır. Hep kocası öleceği ve evden atılacağı korkusu ile yaşar.

Jane Bennet - 22 yaşında ve en büyük kızkardeştir. Güzelliği annesinden alır. Derinlik, enerji veya güç yoktur. Sessiz ve iyi huyludur. İnsanların iyi tarafların görmeyi tercih eder.

Elizabeth Bennet - 20 yaşındadır. Akıllı, hoş ve açık sözlüdür. Kendine gülebilen ve kimseyi kendinden üstün görmez. Cin gibi ve başına buyruktur. Jane gibi her durum ve insanın iyi tarafını görmez. Kendi gururu ve önyargısı bazen onu yanıtlır. Dönemi için epey özgür davranır. Babasının beyinsel annesinin ise fiziksel özelliklerine sahiptir.

Mary Bennet - 18 yaşında ve ortanca kardeştir. Ne annesinin güzelliği nede babasının zekasını almıştır. Düşünceleri basmakalıptır.

Catherine (Kitty) Bennet - 17 yaşındır. Lydia'nın kuyruğudur. Lydia'nın etkisi altından kurtulduğunda aslında iyi kızdır.

Lydia Bennet - 15 yaşındadır. Enerji dolu ve arsızdır. Bu değişen toplum içinde cesur bir kişiliktir. İstediklerinin arkasından giden ve bunun için özür dilemeyen ve duyguları ile haraket eden bir karakterdir.

William Collins - Kuzenleridir ve Bennet mülkünün tek varisidir. Garip ve rahatsız edici bir adamdır. Uzun ve sıkıcı nutuklar verir. Rutbe ve sosyal düzen arasında sıkışp kalmıştır.

Charlotte Lucas - 27 yaşındadır. Kuvvetli, istikrarlı ve olgun bir karakterdir. Konumunu çok iyi bilir. Aşk'a inanmaz ve evliliği güvence olarak görür. Aslında 19yy., en gerçekci bu karakter yansıtır. Lizzy'nin evliliğini herkes hayal eder ancak birçok kadın Charlotte evliliğini yapar.

George Wickham - Darcy'nin çocukluk arkadaşıdır ve aristokrasi içinde büyümüştür. İyi veya kötü yoldan Darcy'nin seviyesine çıkmak ister. Yakışıklı, kurnaz ve servet avcısıdır.

Fitzwilliam Darcy - 28 yaşındadır. Zengin bir aristokrattır ve tek varistir. Aile bağlarının kuvvetine inanır. Bennetleri aşağı tabakdan görür ve bunu gizlemez. Kibirli ve bencildir. İngiliz aristokrasisinin hem iyi hemde kötü yönlerini barındıdır. Kendi hatalarını görünce başkalarının hatalarını kabul eder.

Charles Bingley - İyi huylu ama birazda boş bir karakterdir. Tek istediği iyi bir evlilik ve hoş bir eylencedir. Kibri ve gururu yoktur. Kolay etki altında kalır.

Caroline Bingley - Charles Bingley kız kardeşidir. Güzel ve bekardır. Geldiği yeri çok iyi bilen ama unutmak istiyen bir karakterdir.

Lady Catherine De Bourgh - Değişen zamanda eski düzeni korumayı istiyenlerdendir. Kendini beyenmiş ve kibirlidir.


KİTABIN TARZI

* Comedy of Manners ( İnsan Davranışı Komedisi)

* Anlatımı okunabilinir düzyazıdır. Gereksiz hiçbir söz yoktur. Akıcı, güzel ve heyecanlı diyaloglar vardır. Kitabın yazılış tarzı dıştan gözlemci birinin (3. şahıs) objective görüşüdür (point of view).

* Bazen objektif öykü anlatımından kopar ve Darcy ile Elizabeth'in düşünceleri karışır.

* Ne olursa olsun 3. şahış veya zaman zaman 1. şahış asıl düşünce Jane Austen'dır.

* Çevresinin aptalca davranışlarını ve zayıf yönlerini eliştirir.

* Kitabın her yerinde toplum kuralları ince alaya alınır.

* Kitap bittiğinde yaşadığı toplumdaki kusurları görebilir.

* Baştan sona akıcı ve kuvvetli diyaloglar vardır. Austen zamanında romanlar yüksek sesle okunduğundan kuvvetli diyaloglar çok önemli idi.

* Austen tüm kitaplarında bildiğini yazdı. Kitaplarındaki olaylar birçoğumuzun başına gelir. Aile bireylerinin gülünç davranışlarından utanma, aşık olunduğunda yaşanan kararsızlık, yapılan hatadan duyulan büyük üzüntü...

* Kitaplarında uç tutkular yoktur.

* Birçok yazar Austen'ı kaba bulurdu çünkü kitaplarında para konuşurdu.

* Kadın karakterler hep net ve güçlüdür.


REGENCY DÖNEMİ:

A) Para - Kitabın ana temalarından biride paradır.

Dönemin parasını anlamaya çalışalım. O zamanın 1pound = Bugünün 80Usd dir.

Hemen bir kıyaslama yapmak gerekirse. Darcy'in yıllık geliri 10.000pound'dır bugünün değeri ile 800.000Usd'dir. Mr. Bennet'in yıllık geliri 2000pound yani 160.000Usd'dir.

Mr. Bennet öldüğünde Elizabeth'in yıllık geliri 40pound yani 3200Usd olacaktır. Burdan sınıflar arası gelir farkını çok daha iyi anlıyabiliyoruz.


Genelde arazi sahipleri parasını güvenli devlet tahvillerine yatırırdı ve burdan elde edilen gelirde 4-5% olurdu. Bingley'in yıllık gelirinin 4000-5000pound dendiğinde aslında herkes mirasının 100.000pound olduğunu tahmin edebiliyordu.


Collin, Elizabeth'e evlenme teklif ederken yıllık gelirini ona karşı kullanmıyacağını söyler. 40-50pound demek mirasının 1000pound olduğu anlamına geliyordu.

Kısaca Yıllık Gelir = MİRAS


Wickham'ın mirası (Darcy'nin babası bırakmıştır) 1000pound = 80.000Usd'dır. Sonra rahiplik pozisyonundan bağını koparır ve Darcy'den 3000pound = 240.000Usd alır. 3 yıl sonra Darcy'den para ister ama Darcy ret edince Wickham, Darcy'nin kızkardeşi Georgiana'yı kendine aşık eder ve kaçması için ayartır. Georgiana'nın mirası 30.000pound = 2.400.000Usd'dir. Bunda başarısız olan Wickham, Lydia'ya göz koyar.

Aslında Lydia'nın mirasi 1000pound = 80.000Usd dir yani yillik geliri diğer kızkardeşleri gibi 40-50pound (3200-4000Usd) olacaktır. Lydia, Wickham ile kaçtığında Darcy Wickham'ın Lydia ile evlenmiyeceğini çok iyi bilmektedir. Hem kendi onurunu (Elizabeth ile evlenmeyi düşünüyor) hemde Lydianın onurunu kurtarmak için sırasıyla Wickham'ın

Kumar borcu - 1000pound = 80.000Usd
Askeri rütbe satın alır ve statüsünü yükseltir - 450pound = 36.000Usd
Extradan 10.000pound = 800.000Usd verir.

Darcy toplamda Wickham için 11.450pound = 916.000Usd ödemiştir. Elizabeth'in Darcy'ye olan minnettarlığını şimdi daha iyi anlıyabiliriz.

B) 19YY. Hanımefendileri: :

Şuanda biz kadınların evlilik, eğitim, özel veyahut kendi işimiz gibi birçok alternatifi var.

Regency döneminde kandınların böyle bir şansı yoktu. Orta ve üst sınıfa dahil kız çocukları okula giderdi ama bu akademik bilgi edinmek için değil yanlızca yetenek elde etmek içindi.

Kız çocukları hangi sınıftan olursa olsun universite eğitimine izin verilmezdi. Üst sınıf, özel okul veya mürebbiyeler ile eğitim alırdı ancak Elizabeth gibiler ise kendi çabaları ile birşeyler öğremeye çalışırdı.


Orta ve üst tabaka kızları evlenmezse fazla bir opsiyonları yoktu. Durumları iyi ise babası, abisi veyahut aileden bir fert tarafında bir maaş bağlanırdı. Diğer iki alternatif ise mürebbiyelik veya hanımefendi bakıcısı olmaktı.


Bu iki para kazanma yöntemi kızın sosyal sınıfını değiştirmezdi. Ancak bu iki para kazanma yöntemi pek iyi değildi. Çalışma şartları genelde iyi olmazdı: Evin hanımefendisi genelde kötü davranır, erkeği ise rahatsız ederdi, yılda bir hafta tatilleri vardı, çalışma saatleri belirsiz ve parasıda pek iyi sayılmazdı. Kazançları ortalama 10-20pound = 800-1600Usd dı.


Bennet gibi ailelerin kızlarının şansı evlilik idi şimdi Mrs. Bennet'in çabasını daha iyi anlıyabiliyoruz.

Orta ve üst sınıf, evlenmeden önce evlilik sözleşmesi yapardı ve kadın baştan ne kadar parası olacak, nekadar faiz alacak, çocuklarına ne kadar kalacak ve kocası öldüğünde ne kadar para kalacak hepsini bilirdi.

Kadının ne kadar alacağı evliliğe ne kadar getirdiği ile doğru orantılı idi. Kocası çok zengin ise bu miktarı yükseltebilirdi.

Eğer evli bir bayan başka bir adama kaçarsa otomatik olarak mirası kocasına kalırdı.

Bi adam, bekar bir bayanı kaçmaya ikna ederse beyefendi olarak kabul edilmezdi ve itibarı zedelenirdi ve otomatik olarak bayanın mirasına sahip olurdu. Eğer bir gün sonra kaçtığı adam bayanı terk ederse bayanın hiçbir söz hakkı yoktu ve kaderine katlanmak zorunda idi. Şimdi Wickham'ın neden Darcy'nin kızkardeşi Georgiana'yı ayartmak istediğini daha iyi anlıyabiliriz çünkü Georgiana'nın 30.000pound (bugünkü değeri ile 2.400.000Usd) mirası vardı.

Evli bir kadın kocasını aldattığında, kocasının adalttığı adama dava açma hakkı vardı. Hukuk davası erkekler arasında idi ve 10.000pound (bugünkü değeri ile 800.000Usd) kadar çıkabilirdi çünkü karısı zarar görmüş mal (damaged goods) olarak görülürdü ve aldatılan kocanın gururu hasar görmüş olarak kabul edilirdi. Bundan dolayı Wickham gibiler evli kadınları tercih etmezdi.

Bu dönemde, kadının kocası dövse, parasını kötü kullansa, metresi olsa yapacak hiçbirsey yoktu çünkü kandınlar bir mal gibi görülürdü. Boşanma davasını ancak kocası metresini eve yaşamak için getirdiğinde aça bilirdi.

D) 19YY. Beyefendileri:

En beyefendi zenginlik toprak sahibi olmak idi. Gelirlerini topraklarında yaşıyanlardan elde ederlerdi. Toprak büyük erkeğe geçerdi. Genç erkek ise meslek sahibi olmak zorunda kalırd.

Dönemin Beyefendi İşleri: Donanma,Ordu, Hukuk ve Klise ide. Doktorluğu düşünmezlerdi. Genç erkekler genelde orduya yönelirdi. Subay olmak için paranız olması gerekirdi çünkü bu dönemde rütbe satın alınırdı. Terfi yetenek ile ilgili değildi para ile ilgiliydi. Ordudan gelir fazla olmadğı için çoğunun harçlığı vardı (Alb. Fitzwilliam gibi). Üst tabaka çocukları donanma istemezdi çünkü donanma için biraz akıl lazımdı ve sosyal aktivitelere katılmak limitli idi.

Zaman değişiyordu ve eskiden önemli olmıyan iş alanları şimdi daha önemli oluyordu çünkü daha çok para kazandırıyordu ve sonucunda kişinin sınıfını yükseltiyordu. Buna en güzel örnek Mr. Bingley'dir. Mr. Bingley kuzeyden geliyordu ve babası o zamanın parası ile 10.000pound (bugünün değeri 800.000Usd) değerinde toprak bırakmıştı. Muhtemelen bu serveti pamuk ticareteinden yapmıştı. Mr. Bingley'de , Darcy gibi aileden yüklü miktarda toprak geçmiş ve sınıfını Darcy'nin seviyesine yükseltmiştir.

Toprak sahibi beyefendilerin topraklarını yöneten müdürleri vardı ve yılda bi kaç defa yüz yüze toplantı yapılırdı. Genelde işlerini yazışarak takip ederlerdi. Bundan dolayı epey bi boş vakitleri vardı.

İşlerinin yanısıra beyefendilerden beklenen görevler vardı. Bir beyefendi bölgenin Lorduysa, o bölgeyi yönetme ile mesul idi ve Lordlar Kamarasına üye olurdu. Bu soydan gelen bir ayrıcalıktı. Lordlar Kamarası önemli bir yasama organı idi.

Avam Kamarasına ise seçim yolu ile gelinirdi ve maaşı yoktu. Darcy gibi zengin toprak sahiplari buraya seçilirdi. Daha çok denetim ve teftiş ile mesul idiler.

Toprak sahipleri sulh hakimliğide yapardı: Komşular arası anlaşmazlık, kaçak avlanma ve hırsızlık gibi.

Beyefendiler bunun dışında avlanır, yarışlara gider, kitap olur, bilardo ve kumar oynardı. Kumar dönemin en büyük problemlerinden biriydi. Kumar borcu '' Onur '' borcu idi ve bir beyefendi kumar borcunu ödemezse saygınlığı yitirirdi.

D) 19YY. Yaşam:

Bu dönemde ampul olmadığı için günışığı iyi değerlendirilirdi. Balo ve yemek davetleri genelde yazın verilirdi. Balo ve yemek davetleri ay ın tam veya tam olmasına yakın yerilirdi çünkü taşrada yollar çok karanlıkdı. Şehirde durum böyle değildi.

Hizmetciler genelde erken kalkarlardı, ateş yakmak ve dışarıdan su getirmek için. Kahvaltı sabah 10:00 gibi yapılırdı. Kahvaltı geç yapıldığından öğle yemeği düzenli değildi.

O zamanlar akşam yemeği (15:00 - 16:00) için odaya giyinmeye gidene kadar SABAH denirdi. Sabah misafirliği 11:00 - 15:00 arasındaydı.

Bayanlar için evdeki sosyal aktiviteler okuma, muzik dersi, boyama ve dikiş olurdu.

Yemekten önce elbise değiştirmek çok normaldi. Yemekler ortaya konurdu. 3-4 garnitür ve 3-4 ana yemek olurdu. Önemli misafirler için ise 2-3 öğün yemek olurdu. Her öğünden sonra masa toplanır ve baştan kurulurdu.

Yemek sonrası hanımlar misafir odasına erkekler ise içki içmeye giderdi. Vakit sohbet ederek, muzik dinliyerek, kart oyunları oynıyarak ve yüksek sesle kitap okuyarak geçerdi.

Ev dışı sosyal aktivitelerden bir kaç örnek vermek gerekirse:

Almack's Assembly Rooms


* Kurucusu William Macall'dır. Burası '' 7th Heaven of the fasionable world '' olarakda tabir edilirdi.

* Beyefendilerin ve hanımefendilerin sosyalleştiği bir mekandı. Dans odası ve Oyun odası vardı ve içki yoktu. Balolar çarşamba akşamları olurdu.

* Kimin üye olup olamıyacağını bi kaç elit(Lady) kadın karar verirdi. Üyeliğe kabul edilen yıllık bilet alırdı ve bilet iadesi yapılmazdı.

* Üyeliğin geri çevrilmesi demek statüde düşüş demekti.

White's Club




* Yanlızca beyefendilerin kendi aralarında sosyalleştigi özel bir kuluptü.

* Seçim ile klübe alınırdı.








E) Moda:

Regency dönemi zarefet dönemi olarakda bilinirdi. Yaşanan sosyal değişimden ve sınıflar arası geçişten dolayı kadın ve erkek elbiselerinde sadeleşme olmuştur. Bu sınıflar arası farkı aza indirmekti ve taktiksel bir değişimdi. Kadınlar göğüs altından inen düz elbiseler üstlerine cepken giyerdi. Erkekler ise yakalar dik, omuz bölümleri belirgindi. Bu dönemde erkek elbiseleri daha maskulen idi. Bi önceki dönem olan Georgian Döneminde ise erkeklerin kıyafetleri daha feminen idi kadınların ise daha şatafatlıydı.

Biz evimiz ve kendimiz için modayı çok farklı dergilerden takip edebiliyoruz peki ozamanın insanları modayı nerden takip ediyordu?

Ackermann's Repository



Regency dönemi ne kadar sade ise bi sonraki dönemde (Viktoryan Dönemi) bi o kadar şaşatalıdır. Kadın dış ve iç giyimini karşılaştırmak gerekirse:



























Regency Dönemi Korse

















Vitoryan Dönemi Korse



İki dönem arasında fark dış giyimin yanısıra iç giyimede yansımıştır.








F) 19YY Onemli İsimleri:

Lord Byron


* Dönemin önemli şairidir.

* Romantizmin liderlerindendir.

* Şöhretini yanlızca şairliği ile değil yaşam biçimiylede kazanmıştır. Bir aristokrat gibi yaşamıştır.

* Evli kadınlarla yasak ilişki, kumar borçları ve skandalları ile ün yapmıştır.






I SPEAK NOT -

I speak not, I trace not, I breathe not thy name;
There is grief in the sound, there is guilt in the fame;
But the tear that now burns on my cheek may impart
The deep thoughts that dwell in that silence of heart.
Too brief for our passion, too long for our peace,
Were those hours-can their joy or their bitterness cease?
We repent, we abjure, we will break from our chain,-
We will part, we will fly to-unite it again!
Oh! thine be the gladness, and mine be the guilt!
Forgive me, adored one! - forsake if thou wilt;
But the heart which is thine shall expire undebased,
And man shall not break it - whatever thou may'st.
And stern to the haughty, but humble to thee,
This soul in its bitterest blackness shall be;
And our days seem as swift, and our moments more sweet,
With thee at my side, that with worlds at our feet.
One sigh of thy sorrow, one look of thy love,
Shall turn me or fix, shall reward or reprove.
And the hearthless may wonder at all I resign -
Thy lips shall reply, not to them, but o mine.

Beau Brummell


* Erkek modasında söz sahibi. Zamanının Metroseksüelidir.

* Modern erkek takım elbise ve komplike kravat düğümlerini tanıtmıştır.

* Giyinmesi 5 saat sürermiş. Hergün diş temizliği, traş ve banyo alırmış. Çizmelerini şambanya ile parlatırmış.

* Aristokrat gibi lüks hayat yaşamış ancak borçlarından dolayı Fransaya kaçmak zorunda kalmıştır.

7 yorum:

Gulda dedi ki...

Ayşe'ciğim,

Bu bu blog'a yazılmış olan en ciddi ve en kapsamlı sunum yazısı oldu. Epey uğraştın. Ellerine sağlık.

Adsız dedi ki...

colin firt ün resimleri imzalattığınız adresini verebilirmisiniz

Ayşe dedi ki...

Sevgili Yaşar,

Adres aşağıdaki gibidir. İyi şanşlar!..

Colin Firth
Independent Talent Group Ltd.
Oxford House
76 Oxford Street
London W1D 1BS
UK

Zarfın içine: Kısa bir yazı ne istiyorsun, imzalatmak istediğin resim, sana geri gönderecekleri zarf ve üzerine kendi adresin ve birde postaneden posta pulu alman gerekiyor. Postaneden UK den bana zarf gönderecekler ne kadarlık pul gerekli dersen söylerler.

Nimir-Ra Ayşe

MsPiggy dedi ki...

Aşk ve Gurur en çok sevdiğim romanlardan biridir, ancak döneme tuttuğunuz ışıkla daha anlamlı hale geldi. çok teşekkürler...

Austenzede dedi ki...

Romana bakış açım değişti adeta.Neden bu kadar geç gördüm diye üzüldüm.İmzalı fotoğraf fikrinize bayıldım ve tabi ki çok kıskandım :) Çok güzel ve açıklayıcı bir yazı olmuş teşekkürler bizimle paylaştığınız için.

Merve Şahin ve Kitapları dedi ki...

En güzel aşk kitapları arayanlar için en güzel aşk romanları şeklinde bir liste hazırladım ve paylaştım. Tıklayın ve inceleyin >>> en güzel aşk kitapları

ssss dedi ki...

Aşk kitapları mı arıyorsunuz? Tıklayın: aşk kitapları

İlginizi Çekebilir

Related Posts with Thumbnails